Kleur
Kleuren doen wat met de mens. Een zwart-wit scene in een film is meestal een teken van rouw. Het laten ontbreken van felle kleuren is een teken van sleur zoals een saaie kantoorbaan.
Zelfs het ontbreken van alleen al de kleur “groen” in de openingsscène van Wall-E geeft een verlaten en levenloos gevoel.
​
Om gekleurd licht te begrijpen moet je licht begrijpen. Maar wat is licht precies?
Licht
Licht is een deeltje, maar tegelijkertijd ook een golf. Van die laatste eigenschap gaan we gebruik maken want 2 golven kunnen elkaar versterken (grafiek A), maar ook elkaar uitdoven. (grafiek B) De noise-cancelling hoofdtelefoons maken hier handig gebruik van door ‘anti-geluid’ te maken (grafiek B) en met licht kan dit ook. Het is raar te bedenken dat wanneer 2 lasers heel precies op dezelfde plek schijnen het licht juist verdwijnt!
Lichtgolven en RVS
Gekleurd licht is licht van een bepaalde golflente, net als de toonhoogte bij geluid. Rood heeft een lange golflengte en als je deze steeds korter maakt kom je achtereenvolgens oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet tegen. De kleuren van de regenboog.
​
Nu even een sprong naar roestvast staal, RVS. Niet roestvrij want de buitenste laag is, net als met aluminium, geoxideerd. Alleen oxideert het niet door zoals je met ijzer wel hebt. Vloeibaar RVS oxideert zeer zeker en dat is waar we met de laser gebruik van maken; de bovenste 0,0002 tot 0,00035 millimeter maken we vloeibaar waardoor het kan oxideren. RVS-oxide is namelijk deels doorlaatbaar voor licht.
De laatste hint
Licht wat op het RVS komt, gaat dan iets bijzonders doen, een deel van het licht reflecteert op de oxidatie-laag terwijl het andere deel pas reflecteert op het RVS. Dat laatste deel legt een grotere afstand af dan de andere lichtstraal. Als we dit goed doen kunnen we deze 2 lichtgolven zodanig bij elkaar laten komen dat ze elkaar versterken zoals in grafiek A te zien is.
​
De golflengte van zichtbaar licht ligt tussen de 350 nanometer (violet, 0,00035mm) en 750 nanometer (rood, 0,00075mm). Met maar 400 nanometer speling voor alle zichtbare kleuren (de mens kan er ruwweg 10 miljoen onderscheiden!) moet dit met uiterste precisie gebeuren anders krijg je een kleurverschuiving.
Het leukste hiervan is dat het licht 2x zo fel wordt in die kleur. Als je er 2x meer licht op schijnt wordt het dus (2*2=) 4x zo fel!
Normale kleuren
Normale kleuren worden anders gemaakt. Wit (zon)licht is een grote wirwar van (letterlijk) alle kleuren van de regenboog. Een kleur is een kleur omdat het alle andere kleuren absorbeert en alleen die ene kleur reflecteert. Dat komt in je oog, waardoor je het ziet.
​
Wit is wit omdat het alle kleuren reflecteert en niks absorbeert. Zou je een wit oppervlakte glad maken krijg je vanzelf een spiegel.
​
En zwart? Zwart bestaat eigenlijk niet, het is afwezigheid van licht. Het absorbeert dus alle kleuren en reflecteert niets.
​
Het reflecteren of absorberen kan verbeterd worden door met een laser het oppervlakte te polijsten of juist te verruwen.
Kleur in de natuur
Haast alles in de natuur heeft een kleur en elke kleur heeft een functie. Immers kost het maken van een kleurstof uit voedsel energie. Energie die nu niet gebruikt kan worden voor overleving en voortplanting.
​
Sommige pigmenten kosten dusdanig veel energie dat de natuur de truuk hierboven is gaan gebruiken. De kleur blauw moest sowieso, er is geen dier op aarde met de kleur blauw als pigment. Het blijft verbazend dat een simpele vlinder Einstein's relativiteits theorie gebruikt voor een kleurtje.
​
De dagpauwoog komt van WikiMedia (klik hier) waarbij steeds verder ingezoomed wordt. Op de foto rechtsonder worden dunne lamellen zichtbaar. Volgens de schaal is dit in de nanometers, 0,000001mm. En dat klopt, deze gleufjes zijn verantwoordelijk voor de kleur. Een bredere of smallere gleuf zorgt ervoor dat een andere kleur reflecteerd.
​
Vlinders zijn niet de enige met dit truukje. Kevers, pauwen, zelfs bij gewone eenden zijn deze truuk-kleuren te zien.
​
De makkelijkste manier om deze iriserende kleuren te herkennen is het glinsteren in fel licht, alsof er glitters in zitten. En de kleur blauw bij dieren uiteraard, zelfs blauwe ogen bij mensen zijn 100% nep.
Duik de diepte in
Hieronder enkele interessante links om nog dieper in het licht te duiken, maar hoe dan ook zie je kleuren met hele andere ogen. Zeker wanneer ze blauw zijn!
​
P.S. de bovenste pauw is in de schemer gefotografeerd, de onderste in de middag. Het is overduidelijk welke kleuren iriserend zijn en hoe raar het ook klinkt, een pauw is eigenlijk grijs/bruinig.
​Kleuren in film:
https://www.youtube.com/watch?v=tILIeNjbH1E
​​
Structural coloration
https://nl.wikipedia.org/wiki/Structurele_kleur
​
Iriseren
https://nl.wikipedia.org/wiki/Iriseren
​
Licht is een golf én een deeltje
​https://www.youtube.com/watch?v=Iuv6hY6zsd0
​
Licht kan tijdreizen